Iedereen verschillend, allemaal gelijk

Inzicht geven in gezondheidsverschillen om een gezamenlijke aanpak met betrokkenheid van mensen met gezondheidsachterstand te ontwikkelen. Vanuit onderzoek een bijdrage leveren aan een leer- en verbetercyclus van GGD-programma’s en interventies.

Academische Werkplaats Jeugd

GGD West-Brabant is partner binnen de Academische Werkplaats Jeugd van Tranzo. Binnen deze Academische Werkplaats wordt in co-creatie met de praktijk gewerkt aan kennisontwikkeling en kennisuitwisseling rondom de transformatie van de zorg voor jeugd. Wat betekent deze transformatie voor kinderen, jongeren, ouders en hun omgeving, voor het handelen van professionals, vrijwilligers en beleidsmedewerkers en voor de structuren waarbinnen de zorg geleverd wordt?

Cliëntgerichte werking van de gemeentelijke toegang tot jeugdhulp

Het team onderzoek voert een tweejarig onderzoek uit naar factoren die ervoor zorgen dat de hulp en ondersteuning door de gemeentelijke toegang tot jeugdhulp in Breda aansluit op de behoefte en de situatie van ouders en jeugdigen en factoren die een goede aansluiting belemmeren. De eerste resultaten wijzen erop dat er meer aandacht mag komen voor hoe het gaat met ouders/verzorgers van jongeren met een hulpvraag. Meerdere ouders geven aan dat er veelal kindgericht gewerkt wordt en dat er weinig aandacht is voor de impact van de hulpbehoefte van het kind op andere gezinsleden. Daarom is in 2024 het project ‘Hoe gaat het eigenlijk met de ouders?’ van start gegaan. In dit project wordt met behulp van de methode Design Thinking toegewerkt naar een concreet product/tool voor professionals of ouders waarmee zij handvatten krijgen aangereikt om begrip en aandacht te hebben voor het welbevinden van ouders (en andere gezinsleden). Beiden onderzoeken worden uitgevoerd binnen de Academische Werkplaats Jeugd en gefinancierd door ZonMw. Partners zijn de gemeente Breda, de Avans Hogeschool en LOC Waardevolle Zorg.

Mazl PO

Naar school kunnen gaan is cruciaal voor de ontwikkeling en gezondheid van kinderen. De meeste leerlingen lukt dat goed, zij worden hooguit een of twee kort ziekgemeld in een schooljaar. In promotieonderzoek naar ziekteverzuim bij basisschoolleerlingen bleek echter dat 13 tot 23% van de leerlingen ‘zorgwekkend ziekteverzuim’ hadden: meer dan 9 schooldagen of meer dan 4 keer ziekgemeld in een schooljaar. In het voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs is reeds de methode ‘Medische Advisering Ziekgemelde Leerling’ (MAZL) ontwikkeld. Hierin werken scholen en jeugdgezondheidszorg samen om ziekteverzuim te verminderen en om ziekgemelde leerlingen en hun ouders te ondersteunen. In dit proefschrift is MAZL voor het primair onderwijs (PO) aangepast in samenwerking met leerkrachten, jeugdartsen, leerplichtambtenaren en ouders. Verzuimcoördinatoren op school merkten dat MAZL PO hielp om grip te krijgen op verzuim en zagen een verbetering in het welzijn van de leerlingen. Ook werd een positief effect gevonden op het aantal dagen verzuim van leerlingen met zorgwekkend ziekteverzuim. Het onderzoek liet wel zien dat de implementatie nog verder verbeterd kan worden. MAZL PO is dus een veelbelovende interventie om ziekteverzuim bij basisschoolleerlingen te verminderen.

Domeinoverstijgende hulp aan jongeren rond 18 jaar

Jongeren die hulp en ondersteuning krijgen vanuit de Jeugdwet kunnen verschillende problemen ervaren als zij volwassen worden. Zij krijgen dan te maken met regels en instanties die gericht zijn op volwassenen en er wordt van hen verwacht dat ze veel meer zelf kunnen regelen. In de gemeente Oosterhout werken verschillende professionals samen om deze jongeren passende hulp en ondersteuning te bieden. Die samenwerking noemen we ‘wijkgericht’, omdat die zoveel mogelijk aansluit op de persoonlijke leefsituatie van de jongere. De ervaringen van jongeren en ouders vormen de basis van dit actieonderzoek, dat is uitgevoerd door het team onderzoek met subsidie van ZonMW. Samen met professionals, beleidsmakers van de gemeente en de partners in het veld zijn bestaande casussen onderzocht om te ontdekken hoe de wijkgerichte samenwerking beter kan. Daarbij is gekeken naar de kennis, vaardigheden en houding van professionals en de regels en systemen binnen de gemeente. Bekijk de rapportage.

Grote Broer Grote Zus

Tijdens de extra gevoelige ontwikkelingsperiode van de adolescentie kan chronische stress psychische en lichamelijke gevolgen hebben, maar is schade hierdoor juist ook te voorkomen. Er zijn aanwijzingen dat preventieve programma’s met een domeinoverstijgende aanpak een bijdrage kunnen leveren aan de vermindering van chronische stress bij psychisch kwetsbare jongeren. ‘Grote Broer, Grote Zus’ (GBGZ) is een preventief wijkprogramma uitgevoerd in lage SES-wijken in de gemeente Breda, ontwikkeld voor én door jongeren die weinig aansluiting vinden in de maatschappij. In dit vier jaar durende onderzoek (2021-2024) wordt er gekeken of deelname aan het programma GBGZ zorgt voor veranderingen bij de jongeren in termen van sociale participatie, (early life) stress en subjectief psychisch welbevinden. Dit wordt gedaan aan de hand van zowel vragenlijsten als het analyseren van de mate van cortisol en cortison in het haar van de jongeren. Dit onderzoek wordt uitgevoerd in samenwerking met Grote Broer, Grote Zus, Tranzo, het Erasmus MC, VU, en de gemeente Breda en wordt gefinancierd door de Stichting Delen geeft meer. Dit onderzoek is gepresenteerd op het congres Jeugd in Onderzoek (klik hier voor de presentatie) en op het EUSUHM congres (klik hier voor de poster). In deze nieuwsbrief voor partners is de stand van zaken van het onderzoek per medio 2023 beschreven.

Kinderen in complexe scheidingen

In 2021 werden in Oosterhout knelpunten en behoeften van inwoners met thuiswonende kinderen die te maken hebben (gehad) met (complexe) scheidingsproblematiek in beeld gebracht. Middels semigestructureerde interviews zijn onder andere gebeurtenissen, hulpvragen, betrokken professionals en naasten vóór, tijdens en na de scheiding in kaart gebracht. Dit heeft geresulteerd in een rapportage waarin per fase in het scheidingsproces kenmerken, thema’s en hulpvragen in beeld zijn gebracht. Bekijk de resultaten

Hoogcomplexe problematiek

De zorg voor mensen met verward gedrag vormt een belangrijke maatschappelijk opgave, waarin verschillende waarden met elkaar botsen; met name die van maatschappelijke veiligheid en de zorg voor kwetsbare mensen. In de regio West-Brabant is de inschatting dat er 75-100 inwoners regelmatig te kampen hebben met verward gedrag (hoogcomplexe problematiek). In 2022 zijn er twee actieprogramma’s Verward Gedrag uitgevoerd in Breda en Bergen op Zoom. Team onderzoek heeft deze actieprogramma’s diagnostisch gemonitord door gedurende het jaar 2022 deel te nemen aan drie overleggen waarin casussen en het proces van hulpverlening aan bod zijn gekomen. De bevindingen zijn vastgelegd in het rapport.

Monitoring en evaluatie inzet Wijk-GGD’er

De wijk-GGD’er (of wijk-GGZ’er) opereert op het snijvlak van zorg en veiligheid op wijkniveau. Het idee is dat er op mensen met verward of onbegrepen gedrag wordt afgestapt om vroegtijdig in te grijpen en escalaties te voorkomen. In 2022 liepen er in de gemeente Steenbergen en in de gemeente Woensdrecht door ZonMw gefinancierde pilots met de inzet van de Wijk GGD’er. Team onderzoek heeft de monitoring en evaluatie van de inzet van de wijk-GGD’er in deze twee gemeenten uitgevoerd. Bekijk de evaluatie van de gemeente Woensdrecht

Recreatieparken

De West-Brabantse pilot voor de landelijke actie-agenda recreatieparken 2.0 is beschreven in het rapport: Sociaal vitaliseren, hoe doe je dat? We geven een inkijk in de praktijk van vijf jaar samenwerken op camping de Eekhoorn in de gemeente Oosterhout. De aanpak is gericht op het stoppen van permanente bewoning op de camping. Een deel van de camping is getransformeerd o.a. door het realiseren van flexwoningen. Tot 2030 werken we verder aan de geleidelijke uitstroom van overige bewoners.

In deze uitgave staan de bewoners van de camping centraal. Hoe krijgen en houden we hen goed in beeld? Hoe leiden we hen, als nodig, toe naar zorg? En hoe ondersteunen we hen, wanneer nodig, bij het vinden van passend wonen elders?
Lees het volledige rapport ‘Sociaal vitaliseren, hoe doe je dat?’