Laatste update: 19-12-2024 om 18:40 uur
Dienstenaanbod JGZ
Het dienstenaanbod JGZ beschrijft de actuele dienstverlening van de JGZ zoals deze is eind 2024. De JGZ is in transitie naar meer maatwerkgericht werken volgens de visie van het LPK. Om de transitie naar meer maatwerk succesvol te laten zijn, moet het zorgaanbod en de manier waarop het wordt ingezet aanzienlijk veranderd worden. Er worden alternatieve vormen van dienstverlening verkend die naast of in plaats van de één op één contacten kunnen worden ingezet. De ouder en professional bepalen samen welke zorg het beste past bij de situatie. Een transitie van taakgericht naar opgavegericht werken. In 2025 zullen veranderingen in de werkwijze en het zorgaanbod worden doorgevoerd die bijdragen aan deze transitie.
Brabant brede samenwerking
We werken samen met Thuiszorg West-Brabant (TWB) en de Brabantse GGD’en – GGD Hart voor Brabant en GGD Brabant Zuid-Oost – om deze transitie te volbrengen. We staan allemaal voor dezelfde opgave om iedere ouder/verzorger en jeugdige op maat te voorzien van de juiste ondersteuning. Onze missie is om alle jeugdigen in Noord-Brabant gelijke kansen te bieden om gezond en veilig op te kunnen groeien. We gebruiken hierbij de definitie van gezondheid van Machteld Huber (2012): “Het vermogen om je aan te passen en je eigen regie te voeren, in het licht van de sociale, fysieke en emotionele uitdagingen van het leven.” Positieve Gezondheid is de basis voor ons handelen. Als organisaties delen we waar mogelijk informatie met elkaar en nemen we geleerde lessen van elkaar over. Zo versnellen we de verbetering van de dienstverlening in iedere organisatie en stemmen we deze op elkaar af. De samenwerking helpt om toe te werken naar een zo veel mogelijke uniforme jeugdgezondheidszorg in heel Brabant. Hiermee dragen we bij aan gelijke gezondheidskansen in Brabant met aandacht voor de potentieel kwetsbare groep. Het moet immers niet uitmaken waar je wiegje staat.
Basispakket JGZ
Het uitvoeringskader JGZ ligt verankerd in de wet Publieke Gezondheid. Deze wet, het besluit Publieke Gezondheid én het Landelijk Professioneel Kader geven niet alleen veel ruimte aan de eigen interpretatie van JGZ organisaties, maar ook ruimte om de behoefte van de ouders/verzorgers en jongeren daadwerkelijk centraal te zetten.
Er is immers niets zo ongelijk als de gelijke behandeling van ongelijken.
GGD West Brabant gelooft in een aanpak die recht doet aan diverse behoeften die ouders/verzorgers en jongeren op enig moment van het leven kunnen hebben. Vanuit dat kader zijn we gekomen op de drie pijlers die samen het basispakket JGZ vormen. Deze pijlers zijn communicerende vaten waarbij ouders/verzorgers en jongeren, afhankelijk van de ontwikkeling, een reis maken door de pijlers. Met daarbij soms iets meer JGZ en soms iets minder. Ons credo hierbij is ‘vasthouden als het moet, loslaten als het kan’.
De meeste JGZ-dienstverlening is voor iedere jeugdige beschikbaar en zit in de pijlers van het basispakket. Maar er is ook een deel dat de gemeente kan bepalen of aanvullen; de behoefte kan immers lokaal verschillen. De aansluiting op bijvoorbeeld het sociaal domein, het onderwijs en de gezondheidszorg kunnen vragen om een lokaal gerichte aanpak. De GGD kan de gemeente adviseren over aanvullingen op het basispakket die passen bij de lokale situatie. Daarnaast zijn er interventies en aanpakken die steeds meer regionaal worden opgepakt.
Monitoren, signaleren, screenen, adviseren en zo nodig doorverwijzen vormen de kern van het basispakket. Het doel hiervan is het normaliseren en het bevorderen van de eigen kracht van gezinnen en jeugdigen. Als er risico’s zijn voor de gezonde en veilige ontwikkeling van de jeugdige, kijkt de GGD samen met de ouders/verzorgers en jeugdigen hoe die te voorkomen zijn en/of biedt zij lichte ondersteuning op maat.
De JGZ dienstverlening is onderverdeeld in drie pijlers. In onderstaand overzicht zie je welke werkzaamheden zich verzamelen in welke pijler. De pijlers worden in de volgende paragrafen nader toegelicht.
Pijler 1 | Het fundament
In deze pijler zit de versterking van de samenwerking tussen onderwijs, sociaal domein en gemeenten. Met de community aanpak zijn we structureel aangesloten op (voor)- scholen, kinderopvangcentra en het beroepsonderwijs. De GGD werkt samen om het zorgaanbod goed af te stemmen en hiaten en overlap te voorkomen. Daar waar kinderen zijn, sluiten we aan! We ondersteunen partners bij het beter en vroegtijdig signaleren van medische en psychosociale problemen. Ook bij het inzetten van juiste en tijdige ondersteuning. De jeugdgezondheidszorg adviseert passende ondersteuning en interventies en verwijst zo nodig rechtstreeks naar zorg.
In deze pijler bieden we ook brede, collectieve, informatie voor en aan ouders/verzorgers en jongeren gericht op preventieve voorlichting. Denk hierbij aan nieuwsbrieven, inloopspreekuren, ouder- en jongerenchat, webinars etc. Deze pijler is ondersteunend, collectief en voorwaardenscheppend.
Pijler 2 | Basis momenten van contact
Het LPK beschrijft hoe de GGD dit basispakket aanbiedt. JGZ-contacten sluiten aan op de ontwikkelingsfasen van jeugdigen. Met deze contacten monitoren we de fysieke, sociaal-emotionele en cognitieve ontwikkeling van alle jeugdigen. De JGZ-medewerker komt in samenspraak met jeugdigen en ouders/verzorgers tot het meest passende aanbod. Zo kan de JGZ-medewerker in overleg, en met de ouder/verzorgers waar mogelijk in regie, een contact in een andere vorm aanbieden, naar een beter passend moment verplaatsen of het contact laten vervallen. Zo krijgen ouders/ verzorgers en jeugdigen ondersteuning op maat en wordt bijdragen aan het versterken van de zelfredzaamheid van jeugdigen en gezinnen.
Pijler 3 | Zorg op maat
In de derde pijler zit het JGZ aanbod verankerd voor kinderen die meer nodig hebben dan het basisaanbod kan bieden. Het kan hier gaan om kinderen die op indicatie aanvullende contactmomenten nodig hebben omdat er tijdelijk wat speelt, maar ook de aanpak kwetsbaren, kinderen die nieuw in ons land komen (nieuwkomers), permanent woonachtig zijn op een camping of het speciaal onderwijs bezoeken.
Ziekteverzuim op school (MAZL) is een belangrijk risico en signaal dat het niet goed gaat met een jeugdige. Op het voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs verzorgt de GGD vanuit het basispakket begeleiding om schoolverzuim te verminderen, gericht op het bevorderen van participatie, gezond gedrag en gezondheid van jeugdigen. De JGZ maakt een probleemanalyse om de eventuele onderliggende oorzaken van het verzuim in beeld te krijgen, zodat een passende interventie kan starten.
Voorlichting, advies, instructie en begeleiding
Voorlichting, advies, instructie en begeleiding voeren we uit voor cliënten en ketenpartners. Vanuit ons digitaal dossier genereren we specifieke data over gezondheid en welbevinden van jeugdige in ons werkgebied. Deze data combineren we met andere beschikbare databronnen zoals de landelijke jeugd- en kind monitors en de Brabantscan. Op basis van deze data signaleren we trends. Dit gebeurt onder andere door middel van onderzoeken, monitors en epidemiologische gegevens. Hierdoor worden gezondheidsproblemen en risicofactoren inzichtelijk gemaakt zoals overgewicht, trends in psychische klachten of infectieziekten. Deze gegevens helpen om beleid te formuleren en hierbij het preventieve collectieve aanbod of selectieve interventies te adviseren die aansluiten op de lokale of regionale gezondheidsbehoeften.
Plusproducten
Plusproducten zijn diensten buiten het basispakket om die een gemeente aanvullend kan afnemen tegen betaling. Vaak gebeurt dat op basis van een offerte. De plusproducten staan hieronder per product toegelicht.
De aangeboden plusproducten zijn evidence based, dat betekent dat de effectiviteit in de praktijk is onderzocht en bewezen. De plusproducten hebben een sterk preventieve insteek en zijn aanvullend op de reguliere JGZ zorg. De aangeboden plusproducten sluiten daarmee o.a. aan bij de hervormingsagenda jeugd. De GGD ziet de toegevoegde waarde van deze interventies die zich inzetten op (potentieel) kwetsbaren in de regio.
De GGD adviseert gemeenten om de plusproducten in iedere gemeente in te zetten. Uniformiteit in iedere gemeente in zowel werkwijzen als erkend aanbod draagt bij aan de bevordering van gelijke gezondheidskansen. Daarbij komt dat uniformiteit in afname helpend is bij het organiseren, uitvoeren en borgen van de interventies.
Het gaat om de volgende plusproducten:
