Vapen (e-sigaret) en roken onder jongeren
In onderstaande korte videofragmenten zie je een gesprek tussen een moeder en dochter over vapen. Daarnaast leggen een longarts van Amphia ziekenhuis en een revalidatiearts van Bravis ziekenhuis uit wat vapen is en hoe schadelijk dit is voor de gezondheid.
- Videofragment Amphia Ziekenhuis (voor scholen in Breda, Oosterhout e.o.)
- Videofragment Bravis ziekenhuis (voor scholen in Bergen op Zoom, Roosendaal e.o.)
Dit korte videofragment kan gedeeld worden met docenten, onderwijspersoneel en ouders/opvoeders.
Wetgeving
De vape (met en zonder nicotine) valt net als de gewone sigaret onder het rookverbod. Op alle plekken waar een rookverbod geldt, geldt dit ook voor vapes. Bijvoorbeeld in en om een schoolgebouw. Een school is verplicht om vapen te verbieden en een rookvrij schoolterrein te handhaven.
Een vape mag alleen verkocht worden aan personen boven de 18 jaar, voor minderjarigen is de NIX-18 niet drinken, niet roken regel van toepassing.
Vanaf 1 oktober 2023 mogen vapes met smaakjes niet meer worden verkocht. Het verbod op smaakjes moet vapen minder aantrekkelijk maken voor jongeren. Helaas zijn vapes met smaakjes nog steeds via het illegale circuit makkelijk verkrijgbaar.
Wat kun je als school doen?
Sinds 1 augustus 2020 moeten alle scholen in Nederland rookvrij zijn. Ga aan de slag met een schoolbrede integrale aanpak gericht op leerlingen, ouders/opvoeders, docenten en onderwijspersoneel. Volg hierin de pijlers van de ‘gezonde school’ aanpak. Hieronder staat een samenvatting van de aanpak. De GGD West-Brabant ondersteunt de school bij de uitvoering van deze aanpak. Mail hiervoor naar preventie@ggdwestbrabant.nl.
Vapen: Alles behalve onschuldig
Jeugd en middelengebruik
Adolescentie is een tijd van identiteitsontwikkeling. Jongeren zijn impulsief en experimenteren graag. Er is een sterke link tussen middelengebruik en psychische problemen. Rokers hebben vaker emotionele problemen, vooral jongeren in de leeftijd 12-14 jaar.
Vapen en gezondheid
Vapen is schadelijker en verslavender dan roken. De damp van e-sigaretten bevat schadelijke stoffen. Op korte termijn zorgt vapen voor schade aan longen, hart, bloedvaten en hersenen en nicotinevergiftiging, met name aan de longen. Vapen kan ook invloed hebben op de mentale gezondheid: het kan leiden tot depressie, angst en impulsiviteit.
Waarom aandacht voor vapen?
- Scholen hebben moeite met regels handhaven.
- Vapen beïnvloedt schoolprestaties en gezondheid.
- Er is overlast en imagoschade door vapende leerlingen.
Aanpak en preventie
Het verkleinen van risicofactoren en versterken van beschermende factoren is belangrijk. Gebruik richtlijnen en bewezen interventies. Ook de samenwerking tussen scholen, ouders en zorginstanties is cruciaal. Werk volgens de Gezonde School-aanpak met de pijlers beleid, schoolomgeving, signaleren en educatie:
Pijler Beleid
- Ontwikkel een visie en plan van aanpak.
- Zorg voor bekendheid en naleving van regels.
- Betrek ouders en zorg voor een goede zorgstructuur.
Pijler Signaleren
- Vroegtijdig gebruik van vapen herkennen.
- Training voor schoolpersoneel in signaleren en gesprekstechnieken.
- Samenwerking met verslavingszorg.
Pijler Schoolomgeving
- Rookvrij terrein handhaven.
- Ouders betrekken bij preventie.
- Goede voorbeelden geven door niet te roken/vapen
Pijler Educatie
- Kennis vergroten bij leerlingen.
- Vaardigheden ontwikkelen zoals nee zeggen.
- Gebruik erkende interventies en betrek ouders.
Informatie om te delen met ouders
Voor ouders is informatie over onder andere roken beschikbaar op de website van Helder Opvoeden. Als er op de tegel “roken” wordt geklikt vind je informatie over:
- Waarom is vapen zo populair onder jongeren?
- Wat je kunt doen als je vermoedt dat een kind rookt
- Hulp bij een kind wat rookt
Wil je meer weten of heb je vragen? Neem contact op met de adviseurs Preventie & Gezondheid via preventie@ggdwestbrabant.nl.
Bronnen: Helder Opvoeden, Rokeninfo & Rookvrije Generatie
