Prikangst

Wil je graag gevaccineerd worden, maar heb je prikangst? Je hoeft je hier niet voor te schamen en het hoeft ook zeker geen belemmering te zijn om toch een afspraak te maken. Als je op een vaccinatielocatie komt, kun je als je binnenkomt bij een medewerker aangeven dat je prikangst hebt. Je mag een begeleider meenemen tijdens jouw afspraak. 

Wat is prikangst?

Wat gebeurt er precies bij prikangst? Bij het zien van een naald, gaat er een alarmbelletje rinkelen in de hersenen. Dit alarmbelletje betekent ‘er is mogelijk gevaar’. Jouw lichaam maakt een stresshormoon aan. Dit geeft een gevoel van onrust en onveiligheid. Stresshormonen zorgen er ook voor dat jouw ademhaling versnelt en jouw hart sneller klopt. Je krijgt zweethanden en soms ‘breekt het zweet je uit’. Dat alles zorgt ervoor dat de alarmbel nog harder af gaat. Daardoor maakt jouw lichaam nog meer stresshormonen aan. Jouw lichaam denkt dat er iets gevaarlijks aan de hand is.

Je kunt de volgende verschijnselen krijgen:

• Trillen, zweten, bleek zien of misselijkheid
• ‘Hoge’ ademhaling of hyperventileren
• Snelle hartslag of druk op de borst
• Tintelingen, droge mond, duizeligheid
• Gevoel flauw te vallen
• Niet helder kunnen denken
• Onrust, verstijving

Voor de afspraak

Een prik halen is voor bijna alle kinderen een spannende gebeurtenis. 15 procent van de kinderen heeft zelfs een ernstige vorm van prikangst. En prikangst bij volwassenen is niet zelden het gevolg van een traumatische ervaring op kinderleeftijd.

Kinderarts Piet Leroy geeft adviezen over hoe een prik bij jonge kinderen zonder angst, pijn of dwang kan verlopen. Lees hier het Interview: Prikken zonder angst bij kinderen | Publicatie | Rijksoverheid.nl.

Tijdens de afspraak

Probeer, ondanks de angst, toch naar de afspraak te komen. Het blijkt uit onderzoeken dat hoe vaker je een prik krijgt, hoe groter de kans is dat de angst vermindert. De GGD zet zich dagelijks in om mensen met prikangst te helpen, dus je bent in goede handen.

Op Rijksoverheid.nl staat een interview met Henk Schenk, GGD-arts en gespecialiseerd in prikangst. Hij geeft 6 tips voor op de priklocatie:

1. Zorg dat je voor de prik uitgerust bent en voldoende gegeten en gedronken hebt. Jouw lichaam heeft die energie nodig.
2. Geef bij binnenkomst gelijk aan dat je het eng vindt. Bespreek met degene die de prik geeft wat je prettig vindt, en wat je nodig hebt om jouw angst onder controle te houden. Je kunt ook liggend geprikt worden.
3. Kijk niet naar jouw arm tijdens de prik. Dat helpt bij het ontspannen.
4. Zoek afleiding: zet bijvoorbeeld je favoriete muziek op.
5. Ontspan je arm zoveel mogelijk, laat je schouders bewust zakken.
6. Doe ademhalingsoefeningen: adem bewust, in door je neus, uit door je mond. Als je je daarop concentreert, ervaar je de prik als sneller en pijnlozer.

Video ‘Een prik bij de GGD’

Voor jonge kinderen maakten we een animatiefilmpje om hen voor te bereiden op een prik bij de GGD.